نگاهی به رابطه جنگلداری و صنایع چوب
این مجموعه یادداشتها به مسائل تهیه چوب از جنگل تا آماده شدن برای مصرف در صنعت اختصاص دارد. ما در سایت ” دکوراسیون بهفرم ” در دو قسمت نخست به مباحث کلی درباره روشهای خشک کردن چوب پرداختیم که از جمله برای استفاده در شاخه های گوناگون دکوراسیون داخلی ساختمان لازم است.
برای انجام چنین تغییرات شگفت انگیز روی چوب, از جمله لازم است رطوبت طبیعی چوب تا اندازه معینی کاهش یابد.
در این قسمت قصد داریم تنها به سرفصل های مبحثی بپردازیم که در واقع می بایست نقطه عزیمت این یادداشتها می بود. سایت ” دکوراسیون بهفرم ” در آینده انشاالله خواهد کوشید بیشتر و به تفصیل به مسائل کلی صنعت تولید چوب ( زیرشاخه رشته جنگلداری ) بپردازد.
چوب و مشتقات آن ماده اولیه اصلی تولید در صنعت پارکت می باشند که از پر مصرفترین زمینه های دکوراسیون داخلی ساختمان بشمار میرود. برای تولید انواع پارکت طبیعی, چوب را مستقیما استفاده می نمایند. در تولید انواع پارکت مصنوعی (مثل انواع لمینیت ) از چوبهای فراوری شده استفاده میگردد که قبلا بدان پرداخته ایم.
نمای بخشی از خط تولید MDF
چوب طبیعی و چوبهای فراوری شده ( مثل انواع نئوپان, MDF و HDF ) موارد استفاده گسترده ای در دیگر شاخه های دکوراسیون داخلی ساختمان ( مثل مبلمان, در و پنجره , کابینت آشپزخانه, اکسسوری و غیره ) دارند که موضوع این یادداشت نیست.
اگرچه امروزه توجه عمومی به جنگل ها معطوف به جنبه حیاتی ” اکو سیستم ” و حفاظت از محیط زیست می باشد, اما صنعت جنگلداری در تولید ( از جمله چوب و کاغذ ) نیز اهمیت بسزا دارد. ما در اینجا تنها به سرفصل های ” کاشت “, ” داشت ” و ” برداشت ” اشاره میکنیم. والا پرداختن به رشته علمی و دانشگاهی جنگلداری از سوی صاحب این قلم, جسارت زیاده است.
چوب و سنگ از نخستین مصالح فراوان و در دسترس انسان از گذشته های دور بوده است.
کاشت ( جنگلکاری ), داشت ( محافظت از جنگلها ) و برداشت ( استحصال چوب از جنگلها ), تابع اصول و شرایط مدون و مشخصی است که فراخور شرایط جغرافیائی و طبیعی هر کشور یا منطقه جهان متفاوت می باشد. جنگلداری از رشته های علمی و صنعتی است که سابقه چند صد ساله در جهان دارد.
اگرچه توجه به جنگل نیز در کشور ما بسیار دیرتر از کشورهای پیشرفته صنعتی معطوف شده, اما متاسفانه همان نیز علیرغم قانون ” ملی کردن جنگل ها “, با اشکالات, بی توجهی و سوء استفاده های متعدد همراه بوده و هم اکنون این بخش حیاتی زیست و اقتصاد میهنمان دچار بحران جدی است.
برای مراقبت و محافظت از جنگلها, شاید بسیار بیش از نفرات و اسلحه, دانش و ارتقاء سطح عمومی آگاهی لازم باشد ! ؟
جنگلها محصول دوران سوم زمین شناسی بوده و از نظر پراکندگی در کره زمین گونه گونند. خوشبختانه کشور ما از این نظر نیز وضعیت مناسبی دارد و اگر باندازه کافی اهتمام شود میتواند مثل بسیاری از منابع رو و زیرزمینی, میراث ثروت ملی ارزشمندی برای نسلها بعد کشور باشد. متاسفانه در 40 سال اخیر, میزان جنگلهای کشور از 70 میلیون به 7 میلیون هکتار ( یک دهم ) کاهش یافته است.
نخستین بار در سال 1318 و به همت زنده یاد مهندس کریم ساعی, اداره مستقلی با عنوان ” اداره جنگلبانی ” در ایران تشکیل شد که زیرمجموعه ” اداره کل کشاورزی ” بود. نخستین کلاسهای آموزش در این زمینه در سال 1322 تشکیل شدند. امروزه رشته جنگلداری از رشته های مهندسی ذیل کنکور تجربی است که در چند دانشگاه کشور تا مقطع کارشناسی ارشد نیز تدریس میشود.
نخستین اداره جنگلداری در ایران در سال 1317 و به همت مهندس کریم ساعی پایه گذاری گردید.
نخستین بار جنگلهای شمال کشور تحت پوشش ادارات جنگلداری قرار گرفتند. در سالهای بعد و با گسترش سازمان جنگلبانی, دیگر جنگلهای کشور ( در خراسان و غیره) نیز بتدریج زیر پوشش این سازمان قرار گرفتند. امروزه علاوه بر جنگل های طبیعی, بحث مفصلی نیز در رابطه با ” جنگلهای مصنوعی ” وجود دارد که رابطه معینی با مسائل شهرسازی, تولید چوب, حفاظت از گونه های گیاهی و حیوانی خاص و غیره دارد.
چوب از منابع تجدیدپذیر بشمار می رود که در اقتصاد و اشتغال برخی کشورها, نقش قابل توجه دارد. بعنوان مثال این صنعت در آلمان, یک میلیون شغل ایجاد کرده و ارزش اقتصادی حدود 181 میلیارد یورو دارد.
در کاشت گونه های مختلف, نخستین عامل توجه و مطالعه درباره شرایط جوی و طبیعی هر منطقه و جنگل است. بصورت طبیعی هم جنگلهای سوزنی برگها ( مثل انواع کاج ) و پهن برگها ( مثل انواع راش و بلوط ) در نواحی مختلف کره زمین ( مثل نواحی سرد سیر و استوائی ) پراکنده اند.
استحصال چوب از جنگل ( برداشت ) نیز تابع شرایط معین ( از جمله سن درختان ) می باشد. لذا یکی از مهمترین مسائل در این رابطه مبحث ” پایداری جنگل ها ” می باشد.
یکی از نکات مهم در جنگلداری, استفاده بجا و خلاق از تجربه کشورهائی است که دارای جنگلهای بمراتب غنی تر می باشند. در این رابطه شرکت در کنفرانسهای جهانی و نیز ترتیب چنین کنفرانسهای بین المللی در کشور اهمیت بسزا دارد.
وقتی برای کاشت جنگلهای مصنوعی اینهمه سعی و مرارت مصروف میگردد, آنگاه ارزش جنگلهای طبیعی هزاران ساله بیشتر و بیشتر درک شدنی است !
حفظ هر سرمایه, اغلب دشوار و حیاتی تر از گرد آوردن آنست. این مهم درباره حفاظت از جنگلها ( داشت ) نیز صادق است. امروزه آتش سوزی, باران های اسیدی و رانش خاک از جمله مهمترین خطرات فرا راه جنگلها در جهان بشمار می روند. اما در کشور ما قانون گریزی و عدم رعایت مقررات نیز مزید نگرانی می باشد. از مهمترین معضلات پیش روی جنگلهای ایران, تبدیل بی رویه جنگلها به مراتع, اراضی کشاورزی و مسکونی است.
با آرزوی سلامتی و پایداری برای این خاک و مردم, ما در سایت ” دکوراسیون بهفرم ” در آینده خواهیم کوشید درباره هریک از این مباحث, بیشتر و به تفکیک باهم گفتگو کنیم.
همه باهم برای حفظ محیط زیست :
