کلیاتی درباره تاریخ و هنر- صنعت کاشی و سرامیک ایران
سفالگری در ایران قدمت دیرینه دارد و به صدها سال قبل از میلاد مسیح میرسد. از اجزاء این صنعت, تولید کاشی است که آنهم از صنایع اصیل و دستی قدیم ایران بشمار میرود. از ویژگیهای جالب توجه در هنر- صنعت کاشیکاری, طراحی و تولید کاشی هائی است که ارتباط مفهومی و زیبائی شناختی کامل با مجموعه ای می باشد که کاشی کاری در آن صورت می گیرد.
با وجودی که کاشیکاری از هنرها و صنایع بسیار قدیم ایران است, اما از کاشی عمدتا و تنها در فضاهای خارجی منازل و بناها استفاده میشد. یکی از قسمتهای ساختمان که مدتها در این زمینه نیز مهجور مانده بود, سرویسهای منازل بود که شامل مستراح, مطبخ و خزینه می شد.
جالب و قابل تامل است که چرا علیرغم تاکید و التفات ویژه ایرانیان به ” طهارت ” و ” شکم “, بخش های مربوط به آنها در منازل چندان مورد توجه نبوده و به معماری و زیبائی شناسی اشان هیچ اعتنائی نمیشده است ! ؟
شاید برای نسل امروز ( و حتی دست اندرکاران دکوراسیون داخلی ساختمان ) غیرقابل تصور باشد, اما آنزمان ها بویناک ترین, دلگیرترین و . . . کثیف ترین بخشهای هر خانه را همین قسمتها تشکیل میدادند که امروز از پاکیزه ترین و دل انگیزترین قسمتهای هر بنای مسکونی می باشند.
با رواج حمام های عمومی بجای ” خزینه “, استفاده از کاشی نیز بتدریج شایع شد. استفاده از کاشی در آشپزخانه و دستشوئی نیز از وقتی باب شد که این قسمتها از حیاط منازل به درون خانه ها نقل مکان کردند.
کاشی و سرامیک هائی که امروز با روش های مدرن و بکمک تجهیزات کاملا اتوماتیک و پیشرفته تولید میشوند, البته از کیفیت, طراحی و ظرافت بمراتب بالاتر برخوردارند. اما هنوز هم تماشای کاشی کاری های بناهای قدیمی تاریخی و مذهبی در اصفهان, مشهد, شیراز, تبریز و غیره شگفت آور است !
با علوم و تکنیک های جدید البته میتوان مواد اولیه مناسبتری فراهم نمود و کاشی و سرامیک هائی تولید کرد که بجهت ضخامت و کیفیت لعاب, پرس, پخت, برش بسیار عالیترند. اما در طراحی و تولید کاشی های سنتی قدیم ذوق, تناسب و . . . عشقی وجود داشت که امروز شاید به آسانی نتوانشان یافت ! ؟
کاشی و سرامیک از پرمصرفترین و محبوبترین زمینه های دکوراسیون داخلی ساختمان می باشند. این یادداشت ” دکوراسیون بهفرم ” صرفا به بیان کلیاتی در این باره اختصاص داشت. ما در سایت ” دکوراسیون بهفرم ” در آینده خواهیم کوشید بصورت جزئی تر به مباحث طراحی, تولید, نصب و . . . نگهداری کاشی و سرامیک در فضاهای گوناگون مسکونی, اداری و تجاری بپردازیم.
برای همه دست اندرکاران این هنر و صنعت مهم ( چه سنتی و صنعتی ) در دکوراسیون داخلی ساختمان, آرزوی سلامتی, موفقیت, برکت و پایداری داریم.
یکی از مسائل مهم و اغلب دشوار مرحله استفاده و نگهداری از هر یک از ملزومات دکوراسیون داخلی ساختمان, نظافت است. ویدئو پیوست عملکرد ماشین ابزار دستی را نشان میدهد که برای نظافت سریع و کامل بندهای سرامیک های معروف به ” استخری ” بسیار مناسب است :