کلیاتی درباره تاریخ و هنر- صنعت کاشی و سرامیک ایران

کاشیکاری بناهای قدیمی
1,574

کلیاتی درباره تاریخ و هنر- صنعت کاشی و سرامیک ایران

سفالگری در ایران قدمت دیرینه دارد و به صدها سال قبل از میلاد مسیح میرسد. از اجزاء این صنعت, تولید کاشی است که آنهم از صنایع اصیل و دستی قدیم ایران بشمار میرود. از ویژگیهای جالب توجه در هنر- صنعت کاشیکاری, طراحی و تولید کاشی هائی است که ارتباط مفهومی و زیبائی شناختی کامل با مجموعه ای می باشد که کاشی کاری در آن صورت می گیرد.


در روزگاری نه چندان قدیم زنان طبقات غیرمرفه زنجان برای شستشوی البسه و حتی فرزندان خود, از چنین مکانی استفاده میکرده اند !

 با وجودی که کاشیکاری از هنرها و صنایع بسیار قدیم ایران است, اما از کاشی عمدتا و تنها در فضاهای خارجی منازل و بناها استفاده میشد. یکی از قسمتهای ساختمان که مدتها در این زمینه نیز مهجور مانده بود, سرویسهای منازل بود که شامل مستراح, مطبخ و خزینه می شد.

جالب و قابل تامل است که چرا علیرغم تاکید و التفات ویژه ایرانیان به ” طهارت ”  و ” شکم “, بخش های مربوط به آنها در منازل چندان مورد توجه نبوده و به معماری و زیبائی شناسی اشان هیچ اعتنائی نمیشده است ! ؟


هنوز هم گونه گونی طرح و رنگ کاشی سنتی ایرانی, کلی خواهان دارد !

شاید برای نسل امروز ( و حتی دست اندرکاران دکوراسیون داخلی ساختمان ) غیرقابل تصور باشد, اما آنزمان ها بویناک ترین, دلگیرترین و . . . کثیف ترین بخشهای هر خانه را همین قسمتها تشکیل میدادند که امروز از پاکیزه ترین و دل انگیزترین قسمتهای هر بنای مسکونی می باشند.

با رواج حمام های عمومی بجای ” خزینه “, استفاده از کاشی نیز بتدریج شایع شد. استفاده از کاشی در آشپزخانه و دستشوئی نیز از وقتی باب شد که این قسمتها از حیاط منازل به درون خانه ها نقل مکان کردند.


در روزگاری که خیلی هم با زمان ما فاصله ندارد, پدرانمان در محیطهائی قضای حاجت و . . . استحمام میکرده اند که تصورش هم امروز ناممکن است !

کاشی و سرامیک هائی که امروز با روش های مدرن و بکمک تجهیزات کاملا اتوماتیک و پیشرفته تولید میشوند, البته از کیفیت, طراحی و ظرافت بمراتب بالاتر برخوردارند. اما هنوز هم تماشای کاشی کاری های بناهای قدیمی تاریخی و مذهبی در اصفهان, مشهد, شیراز, تبریز و غیره شگفت آور است !

با علوم و تکنیک های جدید البته میتوان مواد اولیه مناسبتری فراهم نمود و کاشی و سرامیک هائی تولید کرد که بجهت ضخامت و کیفیت لعاب, پرس, پخت, برش بسیار عالیترند. اما در طراحی و تولید کاشی های سنتی قدیم ذوق, تناسب و . . . عشقی وجود داشت که امروز شاید به آسانی نتوانشان یافت ! ؟


نمودار مراحل تولید تا حمل کاشی و سرامیک در کارخانه های مدرن امروز

کاشی و سرامیک از پرمصرفترین و محبوبترین زمینه های دکوراسیون داخلی ساختمان می باشند. این یادداشت ” دکوراسیون بهفرم ” صرفا به بیان کلیاتی در این باره اختصاص داشت. ما در سایت ” دکوراسیون بهفرم ” در آینده خواهیم کوشید بصورت جزئی تر به مباحث طراحی, تولید, نصب و . . . نگهداری کاشی و سرامیک در فضاهای گوناگون مسکونی, اداری و تجاری بپردازیم.

برای همه دست اندرکاران این هنر و صنعت مهم ( چه سنتی و صنعتی ) در دکوراسیون داخلی ساختمان, آرزوی سلامتی, موفقیت, برکت و پایداری داریم.

یکی از مسائل مهم و اغلب دشوار مرحله استفاده و نگهداری از هر یک از ملزومات دکوراسیون داخلی ساختمان, نظافت است. ویدئو پیوست عملکرد ماشین ابزار دستی را نشان میدهد که برای نظافت سریع و کامل بندهای سرامیک های معروف به ” استخری ” بسیار مناسب است :

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.