برخی مقدمات جهت زیرسازی اصولی نقاشی ساختمان
یکی از مهمترین بخشهای نقاشی ساختمان, زیرسازی مناسب آنست. بدین منظور لازم است مقدمتا گچ کاری بشکل اصولی انجام شده باشد. یکی از شکایت های معمول نقاش های ساختمان, همین کیفیت نامناسب ( نا همسطحی و موج ) در گچکاری برخی دیوار و سقف هاست که بویژه در رنگهای ” براق ” بیشتر خودنمائی میکند.
در گذشته آجرهای موسوم به ” آجر فشاری ” بصورت دستی تهیه شده و در کوره های بلند و به روشهای ابتدائی خشک میشد. این آجر بجهت ابعاد و شکل, چندان هم اندازه و گونیا نبود و بهمین جهت در موقع سفت کاری نمیشد دیوارهائی چندان همسطح ( ریسمانی ) اجرا کرد. از سوی دیگر تا همین 40 سال پیش, اغلب سقفها بصورت قوسی اجرا میشد که به آن ” طاق ضربی ” میگفتند. همینطور تا همین اواخر, برای سیمکشی ساختمان عموما از لوله های خرطومی استفاده میشد که روی سفت کاری انجام میگرفت. بهمین جهت ( از جمله بجهت قیمت گچ و سرعت پیشرفت کار ) معمولا قبل از گچکاری, دیوار و سقف ها را با مخلوطی از گچ و خاک رس, ” گچ و خاک ” میکردند.
میزان ناهمسطحی این دیوار و سقفها و نیز ضخامت لوله خرطومی ایجاب میکرد که قبل از گچکاری, لایه نسبتا ضخیمی از گچ خاک روی هر دیوار یا سقف اجرا شود. برخلاف گچ خالی, ” گچ و خاک ” را میشد بدون نگرانی از ترک خوردگی, ضخیمتر اجرا کرد. معمولا هر گچکار حرفه ای سعی میکرد گچ خاک را هم خود اجرا کند تا در موقع ” سفیدکاری ” مشکل آنچنانی نداشته باشد.
هنوز هم بسیاری از استادان گچکار, بهترین راه برای همسطحی را استفاده از گچ کشته میدانند !
اما ” گچ و خاک ” بویژه در فصول سرد سال که رطوبت هوا نیز بالاست, خیلی دیر خشک میشد و بهمین جهت گچکاری ساختمان را معطل میکرد. روشهای ابتدائی تسریع در خشک شدن ” گچ و خاک ” هم تنها منجر به ترکهای عمیق در دیوار و سقفها میشد که علاوه بر مشکلات عدیده دیگر, از نظر ایمنی هم خطرناک بود.
امروزه سفت کاری دیوار و سقف ها و اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی دیگر آن مشکلات گذشته را ندارد و معمولا قبل از سفیدکاری کمتر از ” گچ و خاک ” استفاده میشود. این روش را اصطلاحا ” یک گچه ” می گویند. اما ” گچ و خاک ” بجهت دیرگیر بودن, این حسن بزرگ را داشت که سطح نسبتا ریسمانی برای اجرای گچکاری فراهم می آورد. برای اجرای صحیح ” یک گچه ” از روش کروم گذاری استفاده میشود. فاصله کروم ها را طوری انتخاب میکنند که براحتی قابل شمشه کشی باشد.
اگر سفیدکاری دیوار یا سقف ها کاملا ریسمانی نباشد, نقاش ساختمان تقریبا کار چندانی برای زیرسازی مناسب نمیتواند انجام دهد. زودگیری گچ باعث میشود استاد گچکار فرصت کمتری برای ایجاد سطوح کاملا ریسمانی ( بویژه در سقف ها ) داشته باشد. به این ترتیب موج دیوار یا سقف که در پایان گچکاری چندان مشهود نیست, در موقع رنگ ( بویژه اگر رنگ براق باشد ) بشدت تو ذوق می زند.
زیرسازی با یک کاردک نمیتواند جای زیرسازی با شمشه و ماله را بگیرد !
معمولا مهندسین ناظر برای تحویل گچکاری, از روش ریسمان کشی قطری استفاده میکنند. به این ترتیب دو ریسمان در دو قطر هر دیوار یا سقف کشیده میشود که هم ریسمانی بودن هر طول و سطح را بخوبی نشان میدهد. امروزه با وجود دستگاههای ترازیاب لیزری, کنترل ریسمانی بودن گچکاری بسیار آسانتر شده است.
یکی از مهمترین نکات در زیرکار مناسب برای نقاشی ساختمان, عدم وجود ” موج ” و ” ترک ” در سطوح گچ کاری شده است. این موضوع علاوه بر کیفیت گچ مورد مصرف, به نحوه خشک شدن گچکاری هم ارتباط دارد. مناسبترین روش برای خشک کردن سطوح گچکاری شده, تامین شرایط کاملا طبیعی ” هوا خشک ” است. متاسفانه یکی از مواردی که بخش مهمی از زحمت استادان گچکار را برباد میدهد, فشار برخی دست اندکاران ساخت و ساز, در سرعت دادن غیرعلمی و غیراصولی مرحله خشک شدن سطوح گچکاری است.
معمولا ترکهای با زاویه 45 درجه, مربوط به نشست ساختمان است !
مسلما هیچ کسب و کاری بدون زمان معقول بازگشت سرمایه نمیتواند پایدار بماند. از سوی دیگر در کشورهائی مثل ایران که اغلب دچار ناپایداری اقتصادی هستند, نمیتوان خشک شدن سطوح گچکاری را مثل سابق به مرور زمان گذاشت. اما همانگونه که خشک کردن چوب قواعد و اصول خود را دارد, نمیتوان با گذاشتن بی حساب و کتاب چندین وسیله گرمایشی خشک شدن دیوار و سقف هائی را که تازه گچ شده چند برابر جلو انداخت.
بافت گچ همگون نیست و اگر بشکل اصولی خشک نشود, ممکن است دچار پستی و بلندی های سطحی کمابیش ( موج ) گردد که بویژه در موقع نقاشی ساختمان مشکل ساز است. مناسبترین روش برای تسریع مرحله خشک شدن سطوح گچکاری, استفاده از هوای گرم با رطوبت معین است. از آنجا که هر معدن گچ ویژگیهای خاصی دارد, بهتر است که این مرحله بعد اتمام گچکاری همراه مشورت لازم با بخش فنی همان کارخانه تولید کننده گچ ساختمان صورت گیرد.
نقاشی ساختمان یکی از اجزاء بسیار مهم دکوراسیون داخلی ساختمان است و این یادداشت تنها به ذکر برخی کلیات درباره مقدمات زیرسازی برای نقاشی ساختمان اختصاص داشت. ما و شما در آینده درباره هر یک از این موارد ( از جمله درباره اصول زیرسازی نقاشی ساختمان ) بیشتر و به تفصیل گفتگو خواهیم داشت.
دانش و تجربیات ما درباره هر یک از زمینه های دکوراسیون داخلی ساختمان ( از جمله مباحث گوناگون درباره نقاشی ساختمان ) زمانی واقعا مفید فایده خواهد بود که با نقطه نظرات, نقدها, سوالات و پیشنهادات شما بینندگان سایت ” دکوراسیون بهفرم ” و بویژه راهنمائی های اساتید فن همراه شود.
ویدئو پیوست نمونه کاربرد خلاق از نردبان دوطرفه در شمشه کشی روی سطوح دیوار است :
